Okuma ve Düşünme Gücü
 Yazan:
Murat BAŞÇİFTÇİ
OKUMA VE DÜSÜNME HIZI
Uzun yillardir söylenegelen bir gerçeklik var, hizli okuma. Peki ama nedir bu hizli okuma?
Ikinci dünya savasinda Alman pilotlar saldirilarda yanlislikla kendi uçaklarini vurmaktaydilar. Alman bilim adamlari, bunun üzerine takitoskop denilen bir araç yardimiyla saniyenin 1/25 i, 1/50 si, 1/100 ü gibi kisa sürelerle bazi görüntüleri ve Alman bayragi tasiyan uçaklari pilotlardan hizli bir sekilde görmelerini ve söylemelerini istediler. Kisa bir egitimden sonra pilotlarin bu çok hizli görüntüleri kolaylikla ayirt edebildiklerini gördüler.Ve yeniden savas alanina dönen pilotlar sifir hatayla hedeflerine kilitlenmeye basladilar.
Savastan sonra Amerikali bilim adamlari ise beynin bu hizinin egitim hayatina nasil uyarlanabilecegi üzerine düsünmeye basladilar ve sürecin geldigi noktalardan biri de hizli okuma oldu.
Beynimiz, o mükemmel kivrimli yapi, dakikada 600 birimlik düsünme kapasitesine sahip. Yani beynimiz egitilirse dakikada kirk degil alti yüz tilki dolastirirken kuyruklarinin da birbirine dolasma gibi bir durumu olmuyor kafamizin içinde. Buna karsilik, baktigimizda normal bir insanin okuma hizi dakikada 160 – 180 kelimeyle sinirli kalir. Beynimiz de, sürekli düsünme özelligi sebebiyle, aradaki farki düsünmek için kullanir. Biz de bu düsünme evrelerinde yaptigimiz okumadan kopar, ya bir düsünceye dalar ya da hayal dünyasinda buluveririz kendimizi. Çünkü beyin bosluklardan hoslanmaz ve düsünerek bosluklari hemen doldurmaya çalisir.
Pof.Dr.Mark Rusonweig’e göre beyne saniyede 10 yeni bilgi yüklense bile ortalama ömürde bir insanin hafiza kapasitesinin yarisindan çok azi doldurulabilir. Beynimiz böyle bir kapasiteye ve bu denli hizli düsünebilme yetenegine sahipken bunu kullanmamak sanirim biraz ayip olur.
Peki böyle bir donanima sahip olan tüm normal insanlar nasil oluyor da beynin kapasitesinden çok uzak bir hayat sürüyorlar?
Neden bazi insanlar dakikada 1000 kelime, hatta daha fazla okurken genel okuma hizi 160-180 kelimeyle sinirli kaliyor?
Burada bazi önyargilar ve yanlis bilgiler devreye giriyor:
1-Hizli okursam anlayamam inanci
( Halbuki böyle bir durum söz konusu degildir. Yukarda da belirttigimiz gibi beyin dakikada 600 birimlik islem yapabilr, normal okumayla ortalama 180 kelime okunur ve aradaki fark diger alanlara kaymamiza neden olur.Hizli okuma ile beynin siçrama yapmasina izin verilmez, anlama normal okumadan daha yüksek olur.)
2-O kadar hizli göremem.
( Burada aslinda sormamiz gereken hangi organimizla, nasil gördügümüzdür. Göz görmez, fotograf çeker.Çektigi fotograflari görme alanina gönderir, yani beynimize.Daha sonra ilgili fotograf yorumlanir, yorumu yapansa yine beyindir.Kisacasi gözümüzle degil, beynimizle görürüz ve beynimizin hizi ortada.)
3-Kelimeleri tek tek okumak
( Yukaridaki nedenlere bagli olarak kelimeleri tek tek okuma ihtiyaci hissederiz. Az evvel belirttigimiz gibi gözümüzün fotograf çekme özelligini kullanmayiz, bu da bizi yavaslatir.)
4-Kelime haznesinin azligi
( Okuma oraninin az olmasi elbette kelime haznesinin de az olmasina neden olacaktir. Beynimiz de yeni uyaranlarla karsilastiginda gözümüzün dogru fotografi çekmesi uzun sürebilir. )
5-Sesli okuma yapmak
( Sesli okumada, okuma hizimiz konusma hizimizla ayni seyreder, bu da hizli okumamiza engel olur.)
Önyargilara ve yanlis bilgilere degindikten sonra hizli okuma için yapmamiz gerekenleri görmek sanirim daha kolay olacaktir.
-Önyargilari yikmak
( Önyargilari yikmak için ilk önce okuma hizinizi tespit edin, diyelim ki ilk okuma hiziniz 180 kelime. Elinizdeki okuma metnine 10 kelime daha ekleyin ve tekrar okuyun. Hem okudugunuzu hem de anladiginizi göreceksiniz. Okuma egzersizlerini düzenli yaparak eski okuma aliskanliginizi da degistirmeniz mümkün olacaktir.)
-Göz egzersizleri
( Kelimeleri tek tek okumak yerine 2 ya da 3 kelime seklinde fotografini çekmek ya da tüm satiri görmek mümkün. Yapmamiz gereken sadece egzersizlerle görme alanimizi genisletmek.)
-Sesli okumayi birakmak ve daha çok okumak
(Her seyden önce yapmamiz gereken bol bol okumak, bunu yaparken de dudaklarimizi kipirdatmamak. Böylelikle hem kelime haznemiz genisler hem de okurken konusma hizimiza takilmamis oluruz.)
Tüm bunlardan önce fark etmemiz gereken bir sey var sanirim. O da sahip oldugumuz potansiyelin mükemmelligi.
Murat BASÇIFTÇI
Kaynak : (1)ÖZPAZARCIK, S. Anlayarak Hizli Okuma Ders Notlari,Izmir;2009
(2)MAVIS, A. Anlayarak Hizli Okuma, Hayat Yayinlari,Istanbul;2004
Yazarın Diğer Yazıları
|